تیرآهن هاش چیست ؟
تیرآهن بال پهن IPB یا تیرآهن هاش شکل یا هاش برای اولین بار در شرکت بثهلم تولید گردید و از مهمترین دستاوردهای این واحد تولیدی به شمار می رفت چرا که با تولید آن تحول عظیمی در صنعت فولاد ایجاد گردید و به سرعت توانست از بخش های دیگر این صنعت فاصله بگیرد.
در حالی که این کارخانه تولیدی تیرآهن به دنبال ایجاد ابتکار و تحول در صنعت فولاد در اوایل قرن بیستم بود با ابتکار و تولید هاش بال پهن توانست به این هدف خود دست یابد. تیر I شکل قبل از تیر بال پهن ابداع و تولید شده بود، اما تیرآهن هاش بال پهن به عنوان یک اختراع بسیار مهم محسوب می گردید که حتی در لوگوی این کمپانی نیز مورد استفاده قرار گرفت.
در ابتدا تیرهای معمولی به طور عمده در قالب شاخه های بلند تولید می شدند و به دلیل خاصیت ضد حریق بودنشان نسبت به چوب محبوبیت بالایی داشتند، اما به دلیل آنکه ابعاد آن ها بسیار طویل بود بارها با شکست روبرو شدند. در نهایت در سال 1856 در زمانی که اولین تیر مرغوب در ترنتون برای ساختمان فدرال تولید گردید دیگر از شکست های قبلی خبری نبود و این نقطه عطفی در تولید و نورد تیرآهن به شمار می آمد.
تیرآهن IPE یا همان تیر I شکل مدتها به عنوان مصالح پایه در صنعت ساختمان سازی مورد استفاده قرار می گرفت، اما بعد از آن هاش بال پهن در صنایع بثهلم با ورود موفقیت آمیز خود به بازار در اوایل قرن بیستم توانست جایگاه بسیار مهمی را در میان سایر موارد مشابه پیدا کند و برای ساخت پل ها و آسمان خراش ها به میزان بسیار زیادی مورد استفاده قرار گرفت.
تاریخچه تیرآهن هاش
تیرآهن هاش یا بال‌پهن برای اولین بار در شرکت (Bethlehem) تولید شد و به عنوان یکی از مهمترین محصولات تولیدی این شرکت، شناخته شد؛ چرا که با تولید آن، تحول عظیمی در صنعت فولاد ایجاد شد. قبل از تولید این محصول، تیرآهن I وجود داشت؛ اما تیرآهن هاش به عنوان مهمترین دستاورد این شرکت محسوب میشود. در نهایت در سال 1856 زمانی که اولین تیرآهن مرغوب در تورنتو برای ساختمان فدرال تولید می‌شد، تیرآهن بال‌پهن بین مصرف‌کنندگان مقاطع فولادی شناخته شد.
بعد از آن، تیرآهن هاش در ساخت پل‌ها، آسمان‌خراش‌ها، مجتمعات بزرگ، سوله‌ها و غیره کاربردهای زیادی داشت و توانست جایگاه بسیار مهمی در میان سایر موارد مشابه پیدا کند. سال‌ها بعد به دلیل محبوبیت این مقطع فولادی و بالارفتن تقاضای آن، قیمت تیرآهن هاشِ تولید‌شده‌ی این کمپانی، افزایش یافت. البته باید به این مورد هم اشاره کرد که تیرآهن هاش در جنگ جهانی اول به عنوان یک ماده‌ی مورد نیاز، کاربرد داشت.
مقاله پیشنهادی : میلگرد بستر چیست
کاربرد تیرآهن هاش
همان گونه که گفته شد تیرآهن بال پهن مزیت های بسیاری نسبت به تیرآهن معمولی دارد. بال های پهن این تیرآهن و همچنین وسعت سطح مقطع آن باعث افزایش استحکام در سازه های مختلف می گردد. از مهمترین کاربردهای تیرآهن هاش می توان به استفاده ی آن در ساختمان سازی اشاره نمود. علاوه بر آن برای ساختمان های صنعتی همچون سوله ها، انبارها، کارگاه های ساخت، سازه های دریایی همچون سکوهای نفتی یا گاز، برج ها، پل ها و سدسازی می توان از تیرآهن بال پهن استفاده نمود.
انواع هاش
تیرآهن هاش یا بال‌پهن در دو نوع سبک و سنگین به بازار عرضه میشود و تفاوت اصلی در میزان ضخامت آن‌هاست.
- تیرآهن هاش سنگین: این نوع تیرآهن را با نام‌های IPBV یا HEB هم می‌شناسند. ضخامت بال‌های هاش سنگین نسبت به هاش سبک بیشتر است. همچنین این تیرآهن جزو پرفروش‌ترین تیرآهن‌های دنیا محسوب میشود.
- تیرآهن هاش سبک: IPBL یا HEA نام‌های دیگری هستند که برای تیرآهن سبک مورد استفاده قرار می‌گیرند و ضخامت بال آن‌ها نسبت به هاش سنگین کمتر است. این نوع از هاش در شرکت ذوب آهن هم تولید میشود.
علاوه بر ضخامت، تیرآهن‌های سبک و سنگین در وزن هم با یکدیگر اختلاف دارند. وزن تیرآهن‌های هاش به ضخامت بال‌ها، جان و طول مقطع آن‌ها بستگی دارد. برای به دست آوردن وزن هر کدام از آن‌ها می‌توانید یک کیلو از محصول را در طول شاخه که معمولا ۱۲ متر است ضرب کنید یا به جدول وزن هاش مراجعه کنید و علاوه بر وزن، ویژگی‌هایی همچون ضخامت جان (منظور از جان، ورق ضخیمی است که بین بال‌های تیرآهن قرار گرفته است)، طول جان، شعاع، ضخامت بال و طول بال را مشاهده کنید.
نحوه تولید تیرآهن هاش
مدیران آهن نماینده کارخانجات برتر تولید کننده تیرآهن هاش، همواره قیمت های روز تیرآهن را به مشتریان خود ارائه می دهد
برای تولید تیرآهن های بال پهن همانند بسیاری دیگر از محصولات فولادی از فرآیند نورد گرم استفاده می گردد. اما تولید تیرآهن چند مرحله گوناگون نورد را شامل می شود. به طور کلی نورد یا رولینگ به فرآیندی گفته می شود که در آن یک محصول به دمای بالاتر از 1100 درجه سانتیگراد رسیده و حالت موم سانی به خود می گیرد. در این دما شکل دهی فولاد بسیار آسان انجام میشود. محصول در این حالت از میان غلتک های متفاوتی عبور داده می شود و علاوه بر شکل گیری، فشار قابل ملاحظه ای بر روی خود تحمل می نماید. روشی که برای نورد تیرآهن بال پهن رایج است به این شرح می باشد:
- پخت و افزایش دمای شمش ها
- شکل دهی شمش ها
- عبور از استندها یا ایستگاه های چند مرحله ای قالب برای تحت فشار قرار دادن محصول
- کاهش لبه ها و ضخامت بال
- سایزینگ نهایی
با توجه به اینکه در مراحل نهایی نورد نیروی بسیار زیادی بر محصول وارد می شود، ارتفاع تیرآهن هاش در تمام طول محصول یکنواخت بوده و کیفیت قابل توجهی به آن می بخشد. روش تولید تیرآهن هاش تاثیر قابل ملاحظه ای در کیفیت محصول نهایی دارد. این مسئله مهم در قیمت تیرآهن هاش نقش به سزائی دارد.
تفاوت تیرآهن و هاش
تیرآهن‌های معمولی تفاوت‌های زیادی با تیرآهن‌های هاش دارند. بیشترین و واضح‌ترین تفاوت تیرآهن و هاش مربوط به شکل ظاهری میشود، جایی که تیرآهن‌های معمولی به شکل I انگلیسی و تیرآهن‌های هاش به شکل H انگلیسی هستند و به دلیل نسبت اندازه بال به اندازه جان مختلفی که در این دو نوع وجود دارد، این تفاوت پدیدار شده است.
کاربردها جایی است که تفاوت بعدی این دو نوع تیرآهن با یکدیگر رقم می‌خورد و این اختلاف به دلیل محدودیت طول ساخت در تیرآهن‌های معمولی و همچنین استحکام بیشتر تیرآهن هاش به وجود آمده است. تیرآهن‌های معمولی مدت‌هاست که دیگر در ستون‌ها کاربردی ندارند و همانطور که در بالا هم به آن اشاره کردیم، تیرآهن هاش به خاطر مزایایی که دارد بیشتر در ستون‌ها و سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مورد بعدی که تیرآهن‌های معمولی و هاش در آن با یکدیگر متفاوت هستند، مقدار باری است که تحمل می‌کنند. که همانطور که بارها گفته شد، تیرآهن هاش قدرت و استحکام بیشتری به دلیل شکل ظاهری خود دارد و همین امر باعث میشود مقدار بار بیشتری را بتوانند تحمل کنند. همچنین معمولا تیرآهن‌های I شکل با استاندارد چین و روسیه ولی تیرآهن‌های H با استاندارد اروپا در بازار موجود هستند و این عوامل باعث اختلاف قیمت هاش و تیرآهن می‌شوند.
دیدگاهی موجود نیست